Przedawnienie roszczeń o odsetki

Roszczenie o odsetki to żądanie zapłaty dodatkowej kwoty, która stanowi koszt za opóźnienie w uregulowaniu zobowiązania finansowego. Odsetki są naliczane na podstawie umowy lub przepisów prawa, które określają stawkę procentową i sposób ich naliczania. Podobnie jak należność główna, roszczenia odsetkowe ulegają przedawnieniu. W jakim terminie? O tym poniżej.

Odsetki to roszczenie okresowe i akcesoryjne

Doktryna i orzecznictwo wskazują, że odsetki należy traktować jako roszczenie okresowe. Roszczenia o świadczenia okresowe to roszczenia które dłużnik obowiązany jest spełniać w określonych z góry odstępach czasu. Do świadczeń okresowych zastosowanie znajduje art. 118 k.c., w myśl którego jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata.
Akcesoryjność odsetek oznacza, że ich powstanie jest zależne od istnienia świadczenia głównego. Mają więc one charakter uboczny. Problem zaczyna pojawiać się, gdy do roszczenia głównego zastosowanie ma termin przedawnienia krótszy niż wyżej wskazany termin trzyletni. Jak wtedy przedawniać się będą odsetki?

Rożne poglądy sądownictwa w temacie przedawnienia roszczeń odsetkowych

W orzecznictwie pojawiają się przeróżne odpowiedzi na wyżej postawione pytanie. Część sądów uważa, że odsetki powinny być traktowane mimo wszystko jako odrębny byt, wiec do nich powinno stosować się termin przedawnienia trzyletni, bez względu na termin przedawnienia roszczenia odsetkowego. Tak dla przykładu wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 września 2016 r. (sygn. akt I PK 44/16). Inny pogląd stanowi o tym, że jeśli roszczenie główne przedawni się w terminie krótszym niż trzy lata, termin ten stosuje się również do przedawnienia odsetek. Taki pogląd wynika chociażby z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2004 r., sygn. akt V CK 399/03.

Przedawnienie roszczenia odsetkowego zasądzonego prawomocnym orzeczeniem

Odmiennie kształtuje się sytuacja dotycząca odsetek, które już zostały zasądzone prawomocnym orzeczeniem. W myśl art. 125 § 1 k.c. roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd przedawnia się z upływem sześciu lat. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenie okresowe należne w przyszłości przedawnia się z upływem trzech lat.
Tym samym do daty prawomocności wyroku, odsetki stwierdzone prawomocnym orzeczeniem wymagalne w chwili uprawomocnienia się tego wyroku, przedawniać się będą z upływem 6-letniego terminu (przed nowelizacją kodeksu cywilnego – 10-letniemu terminowi). Do odsetek za kolejne okresy stosuje się zaś termin trzyletni.

W przypadku sporów dotyczących roszczeń o odsetki, zawsze warto skonsultować się z prawnikiem, aby mieć świadomość w jakiej wysokości roszczenia te należą nam się od dłużnika i za jakie okresy. W sytuacji bowiem pozwania o odsetki nienależne, wierzyciel przegra spór i będzie musiał zapłacić dłużnikowi koszty prowadzonego postępowania.