Prokura i pełnomocnictwo – na czym polega różnica

Niejednokrotnie klienci zadają pytanie o instytucje pełnomocnictwa i prokury. Czy pomiędzy powyższymi istnieją jakieś różnice? W czym one się przejawiają? O tym słów kilka w niniejszym artykule.

Pełnomocnictwo

Pełnomocnictwo to bardziej ogólne pojęcie oznaczające udzielenie komuś prawa do reprezentowania innej osoby w określonych sprawach. Pełnomocnictwo ma charakter powszechny, ponieważ może go udzielić każdy podmiot mający zdolność do czynności prawnych. Osobę udzielającą pełnomocnictwa nazywa się mocodawcą. Osoba która otrzymuje pełnomocnictwo udzielone przez mocodawcę – to pełnomocnik.

Pełnomocnictwo może przybrać postać pełnomocnictwa ogólnego i tym samym obejmować szeroką gamę działań. Może też być szczegółowe i obejmować tylko konkretne zadania. Taki rodzaj pełnomocnictwa winien wyraźnie oraz dokładnie wskazywać czynność, do której powołano pełnomocnika. Specyficznym rodzajem pełnomocnictwa jest pełnomocnictwo procesowe. Umożliwia stronom bądź uczestnikom postępowania (najczęściej sądowego), upoważnienie osób posiadających wiedzę profesjonalną takim jak radcowie prawni i adwokaci do zastępowania ich przed sądem. Pełnomocnikiem procesowym w niektórych sytuacjach może być także najbliższy członek rodziny – małżonek, rodzic, syn lub córka, czy też brat albo siostra.

Polskie prawo co do zasady nie zabrania zawierania pełnomocnictwa (z określonymi wyjątkami) w formie ustnej czy też dokumentowej – niemniej, zawsze zaleca się udzielenie go w formie pisemnej. W niektórych przypadkach forma ta będzie wymogiem (np. przy pełnomocnictwie procesowym). W innych zaś sytuacjach, wymagane będzie zawarcie pełnomocnictwa w formie kwalifikowanej (np. aktu notarialnego – przy umocowaniu do zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości).

Prokura jako szczególny rodzaj pełnomocnictwa

Prokura to szczególny rodzaj pełnomocnictwa, które udzielane jest przez przedsiębiorcę (prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą lub spółkę) i uprawnia do reprezentowania przedsiębiorstwa we wszystkich sprawach związanych z jego prowadzeniem.

Prokura, w przeciwieństwie do „zwykłego” pełnomocnictwa wymaga pod rygorem nieważności formy pisemnej. Ten rodzaj umocowania do działania wpisywany jest do rejestru przedsiębiorców (CEIDG lub KRS). Prokurent może podejmować wszelkie czynności związane z bieżącym zarządzaniem firmą. Prokura obejmuje szeroki zakres działań, a prokurent działa w imieniu przedsiębiorstwa w sposób bardziej autonomiczny niż zwykły pełnomocnik. Zasadniczym ograniczeniem prokury jest fakt, że prokura nie obejmuje umocowania do zbycia przedsiębiorstwa lub nieruchomości, do dokonania czynności prawnej związanej z oddaniem przedsiębiorstwa do czasowego korzystania lub obciążenia nieruchomości.

Podsumowując powyższe rozważania, pełnomocnictwo to ogólne pojęcie obejmujące różne umocowania do reprezentacji innej osoby, podczas gdy prokura to specyficzna forma pełnomocnictwa, stosowana głównie w kontekście przedsiębiorstw, umożliwiająca reprezentację firmy we wszystkich sprawach związanych z jej prowadzeniem. W razie dalszych wątpliwości w tym temacie lub chęci pogłębienia wiedzy w tym zakresie, zachęcamy do kontaktu.

FAQ

• • • • • Czym różni się pełnomocnictwo od prokury?

          Pełnomocnictwo to ogólne upoważnienie do działania w imieniu innej osoby, udzielane przez każdego, kto ma zdolność do czynności prawnych. Prokura natomiast to szczególny rodzaj pełnomocnictwa, przysługujący wyłącznie przedsiębiorcy i służący reprezentowaniu firmy w sprawach związanych z jej prowadzeniem.

        • Czy prokura może być udzielona ustnie?

          Nie, prokura musi zostać udzielona na piśmie pod rygorem nieważności. Dodatkowo, konieczny jest jej wpis do rejestru przedsiębiorców – CEIDG lub KRS – w zależności od formy działalności.

        • Czy pełnomocnik i prokurent mają takie same uprawnienia?

          Nie. Prokurent ma szersze i bardziej autonomiczne uprawnienia w zakresie reprezentowania przedsiębiorstwa niż zwykły pełnomocnik, ale jego kompetencje są ograniczone – nie może m.in. zbyć przedsiębiorstwa ani obciążyć nieruchomości.